Kısaca, Süpürgesi Yoncadan, Kayseri yöresinden derlenmiştir ve sevgiliye duyulan hayranlığı ve kıskançlığı oyunsu, manili bir üslupla anlatan bir sevda türküsüdür şeklinde ifade edebiliriz.

Sözlerde aşık, ince belli sevgilisini över ve onu yerdeki en küçük canlılardan bile sakınacak denli sevdiğini dile getirir.​ Türkü 1949’da Emin Aldemir tarafından, kaynak kişi olarak anılan Emminin Mehmet Ağa/Mehmet Emmi’den derlenerek notaya alınmış ve repertuara kazandırılmıştır.​

Başlıktaki “süpürgesi yoncadan”ifadesi, somut bir olaydan çok sevgilinin zarafetini çağrıştıran mecazî bir giriş formülüdür.​
Eserin Aksaray ve Konya varyantları da söylenir; kimi kayıtlar yöresini bu şekilde gösterir.​

Zamanla yaygın bir üne kavuşmuş; Bedia Akartürk’ün klasik icrasından Altın Gün’ün modern düzenlemesine uzanan pek çok yorumla güncelliğini korumuştur.​

Özetle, belirli bir dramatik “olay hikâyesi”nden ziyade yerel aşk söyleyişinin mecazlarıyla örülmüş kısa, neşeli bir sevda anlatısıdır.​